Dankzij geavanceerde recyclingtechnologieën kunnen materialen uit voertuigen teruggewonnen worden om te hergebruiken. Door gesloten kringloopsystemen op te zetten voor materialen als metalen, kunststoffen en batterijen minimaliseren merken hun ecologische voetafdruk en werken ze mee aan de uitbouw van een circulaire economie.
Bij voertuigrecyclage valt of staat alles met de performantie van de post-shredderinstallatie. Hoe geavanceerder de technologie, hoe meer vermalen fracties achteraf uitgesorteerd kunnen worden. Want de markt vereist alsmaar zuiverder recyclaat. Grote shredder en post-shredder bedrijven zoals BST, Galloo en Comet investeerden de voorbije jaren intensief in de verbetering van hun installaties. Maar welke materialen lenen zich nu vooral voor recyclage?
- METALEN
Staal, ijzer, aluminium en koper zijn de meest voorkomende en meest gerecycleerde metalen uit voertuigen. Een doorsnee auto bevat bijna een ton ijzer en staal (goed voor 65 à 70% van het gewicht) en meer dan 100 kilo aluminium. Auto’s bevatten ook zeer veel koper – zo’n anderhalve km koperdraad per voertuig. En als je daar de minder courante metalen nog bij telt (titanium, lood, magnesium, …), kom je aan een aardig lijstje van verschillende materialen. Door de opkomst van elektrische auto’s wordt deze lijst alleen maar langer. De batterijen van elektrische auto’s bevatten onder andere ook kobalt, nikkel, lithium en mangaan. Die batterijen gaan uiteraard niet mee in de shredder, maar worden gedemonteerd en afzonderlijk gerecycleerd.
Het merendeel van deze materialen zijn niet-hernieuwbare grondstoffen van minerale oorsprong waarvan de voorraden in de aardkorst eindig zijn en waarvoor we sterk afhankelijk zijn van niet-Europese landen. Autoproducenten zijn zich hier meer en meer van bewust en beseffen dat een afgedankte auto geen afval, maar een bron aan grondstoffen is.
Ferro-metalen zoals staal en ijzer kunnen door magnetische processen makkelijk gescheiden worden van ander recyclaat, nadat een afgedankte auto de shredder gepasseerd is. Non-ferro-metalen zoals aluminium, koper en lood kunnen door wervelstroomscheiders en andere technieken ook apart gerecycleerd worden. Daarbovenop worden ook de metalen die overblijven tijdens de productie van voertuigen – het zogenaamde pre-consumer scrap - gerecycleerd.
- KUNSTSTOFFEN
Naast metalen zijn kunststoffen ruim aanwezig in voertuigen. Europese autofabrikanten alleen al gebruiken ruim een miljoen ton kunststoffen per jaar en het aandeel ervan in nieuwe auto’s blijft groeien. Kunststoffen worden onder meer gebruikt in bumpers, vloermatten, stoelen en dashboards. Zelfs onder de motorkap wordt het gebruikt voor onderdelen, want kunststoffen zijn veel lichter dan metaal, wat erg belangrijk is bij de productie van elektrische voertuigen.
Kunststoffen uit voertuigen recycleren is iets minder evident dan metaal. Ze kunnen geuren vasthouden en zwart of grijs worden na recycling, waardoor het niet altijd voor alles toepasbaar is. Toch zijn de mogelijkheden talrijk, gaande van verpakkings- en isolatiematerialen over planken en paletten. Gerecycleerde plastics kunnen anderzijds ook ingezet worden in de automobielindustrie voor niet-zichtbare onderdelen in voertuigen zoals benzinetanks, afdekplaten onderaan, enz.
De komende jaren verwachten we een stevig vooruitgang in de recyclage van kunststoffen, enerzijds door nieuwe en betere post-shredder technologieën maar anderzijds ook door strengere regelgeving. In een nieuw voorstel van verordening over autowrakken eist Europa van fabrikanten dat ze ervoor zorgen dat 25% van de kunststoffen die worden gebruikt in een nieuw voertuig gerecyceerde kunststoffen zijn, waarvan bovendien 25% afkomstig moet zijn van afgedankte voertuigen.
- BATTERIJEN
Voertuigconstructeurs leveren ook heel wat inspanningen op het gebied van batterijrecycling. Het aantal afgedankte elektrische batterijen neemt immers exponentieel toe door het toenemend aantal elektrische voertuigen. Daarbovenop is de capaciteit bij de huidige batterijrecyclage-operatoren eerder beperkt en is het recycleren van batterijen een moeilijk en erg gevoelig proces. Toch zijn batterijen van hybride en elektrische voertuigen veel te waardevol (lithium, nikkel, kobalt en mangaan zijn dure metalen) en dus wordt er sterk geïnvesteerd in onderzoek en ontwikkeling om gesloten kringloopsystemen op te zetten voor lithium-ion-batterijen, zodat waardevolle materialen kunnen worden teruggewonnen en opnieuw worden ingezet bij de toekomstige productie van batterijen.
Bij Renault recupereren ze al hun batterijen aan het einde van hun levensduur en kunnen ze bijna 70% van de batterijcellen recycleren. Daarmee zitten ze boven het door de Europese regelgeving vereiste percentage van 50%. Maar ook andere producenten hebben batterijrecyclage bovenaan de agenda staan.
Ook is het goed om te weten dat batterijen voor elektrische auto's een steeds langere levensduur hebben - minimum 10 jaar voor de eerste generatie tot nu al 15 jaar voor de nieuwere modellen. En wanneer dit eerste leven in een auto ten einde is, is de batterij nog lang niet afgeschreven en kan die in veel gevallen nog voor andere doeleinden gebruikt worden, zoals besproken in een eerder blog-artikel.
Anderzijds werken batterijfabrikanten aan nieuwe batterijtypes die als ‘milieuvriendelijker’ worden beschouwd. Zo zijn er bijvoorbeeld de veel besproken ‘solid-state’ batterijen, waarin de vloeibare elektrolyt van de lithium-ionbatterij vervangen wordt door een vaste stof. Dit zal de huidige afhankelijkheid van zware metalen ook verder doen afnemen.
- En dan hebben we nog al de vloeistoffen, oliën en andere mengsels die aanwezig zijn in een wagen. Die worden netjes verwijderd door onze erkende centra voordat een voertuig de shredder ingaat. Tijdens de zogenaamde depollutie-fase worden de brandstof, ruitensproeiervloeistof, koelmiddel, oliën, remvloeistof, AdBlue en andere schadelijke stoffen afgetapt, apart ingezameld en indien mogelijk hergebruikt of duurzaam gerecycleerd. Meer dan 100 erkende centra zorgen er in België voor dat afgedankte auto's op een veilige en milieuvriendelijke manier verwerkt worden. Ben je benieuwd hoe dat in zijn werk gaat?
En is hiermee dan alles rond? Zeker niet! De circulaire economie vindt meer en meer ingang in de automobielsector, maar biedt zeker nog heel wat mogelijkheden. Febelauto volgt dan ook alle ontwikkelingen op de voet op. Maar qua recyclage van afgedankte voertuigen scoort België alvast zeer goed binnen Europa. Maar liefst 98% van het voertuiggewicht wordt gerecycleerd - 22,8% wordt hergebruikt, 70,7% wordt gerecycleerd en 4,2% zorgt voor energetische terugwinning - en daar mogen we best fier op zijn!