Circulaire economie - Afgedankte voertuigen
Acties in 2020 rond afgedankte voertuigen
Als het Belgische beheersorganisme voor afgedankte voertuigen stimuleert en coördineert Febelauto de inzameling, verwerking en recyclage van autowrakken. In een atypisch 2020 slaagden we er toch in om mooie acties, initiatieven en projecten op touw te zetten.
Het opvallendste nieuws uit 2020 per fase van de circulaire economie:
1. Productie
Zoveel mogelijk grondstoffen uit afgedankte voertuigen een tweede leven geven, dát is de ambitie van Febelauto. Dankzij geavanceerde postshreddertechnologie kunnen we vandaag de meeste materialen opnieuw als grondstof inzetten voor de industrie.
Workshop voor LIFE CIRC-ELV
Op 26 oktober 2020 hielden we een workshop met CIRC-ELV: een project van EU LIFE dat onderzoekt hoe we kunststoffen uit autowrakken kunnen recycleren én hergebruiken in high-end toepassingen. Het hogere doel is om bij te dragen aan de Europese targets rond recycling van autowrakken, en het verbruik van fossiele grondstoffen tot het minimum te beperken. Febelauto maakt ook deel uit van de externe adviesraad van CIRC-ELV.
Leer meer over CIRC-ELV in deze video:
Recycling van plastics: Belgische pioniers
Plastic is een ingenieus materiaal: licht, sterk, moeilijk breekbaar én toch buigzaam. Eigenschappen die ons toelaten de stof ook te hergebruiken en te recycleren. Intussen zijn er – ook Belgische – bedrijven en Febelauto-partners die pionieren in het hergebruik van plastics in auto-onderdelen.
Op onze blog lees je 3 inspirerende cases.
Circulaire productie: Groupe PSA toont hoe
Benieuwd hoe je als autoproducent circulair te werk gaat? Laat je inspireren door onderstaande video van de Franse autogroep PSA (Peugeot, Citroën, Opel, Vauxhall …):
2. Gebruik
De afvalberg kleiner maken door grondstoffen te recycleren is één ding. Maar de circulaire economie krijgt ook op tal van andere manieren vorm. Wij vinden het onze taak om die toepassingen te tonen en onze circulaire visie op die manier breed te verspreiden.
Rond de tafel voor Circular Wallonia
Met Circular Wallonia heeft Wallonië voor zichzelf een ambitieuze duurzaamheidsstrategie uitgestippeld. Wij hebben in 2020 een nota ingediend om actief bij te dragen aan de rondetafelgesprekken in het kader van deze strategie.
Lees meer op www.economiecirculaire.wallonie.be.
Circulariteit brengt federaties dichter bij elkaar
In samenspraak met sectorfederatie FEBIAC schreven we in 2020 mee aan de nieuwe visietekst van het VBO-FEB rond circulaire economie.
Lees hier hun ‘Reflect'-magazine over duurzaamheid.
Medewerking aan onderzoek & studies
Sinds jaar en dag levert Febelauto expertise en data voor onderzoeken en studies met betrekking tot de autosector of circulaire economie. In 2020 werkten we (verder) mee op de volgende studies:
- Studie van het Steunpunt Circulaire Economie naar het optimale omslagpunt waarop het interessanter wordt om een wagen te recycleren in plaats van hem verder te gebruiken.
- Studie naar circulaire economie-indicatoren voor mobiliteit door Steunpunt Circulaire Economie.
- Thesis ‘The End-of-Life of diesel cars: is scrapping or selling to second-hand market the economically and environmentally optimal solution?’ (door Jonathan Put, KU Leuven, faculteit Economie & Bedrijfswetenschappen, academiejaar 2019-2020).
- VERAM Project: how can we guarantee sufficient raw materials by 2050? door VITO.
- Studie rond de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) door Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Leefmilieu Brussel. We evalueerden de sterke en zwakke punten van de UPV en formuleerden voorstellen voor verdere modernisering.
- Studie rond het statuut van afval in de circulaire economie door SPHERE Avocats, in opdracht van Leefmilieu Brussel.
Circulair beleid in steden en gemeenten
Samen met onze partners sensibiliseert Febelauto steden, gemeenten en publieke besturen om te kiezen voor een circulair beheer van hun wagenpark. In plaats van oude en vervuilende wagens te verkopen of exporteren, vragen we hen die te laten recycleren. Steden als Kortrijk en Zwevegem tonen alvast hoe het moet.
In OVAM.link schreven we een bijdrage over het belang van circulaire wagenparken en LEZ-zones voor steden en gemeenten. Futureproofed nam onze oproep over in hun inspiratieboek van 2020. Ten slotte werkten we samen met een studiebureau mee aan een omzendbrief over de verwerving en vervreemding van dienstvoertuigen. Met deze richtlijn geeft de Vlaamse overheid aan dat wagenparkbeheer mét recyclagemogelijkheid de norm moet worden.
3. Inzameling
Na zijn laatste kilometers moet een voertuig voor depollutie en ontmanteling naar een erkend centrum. Het leeuwendeel van de onderdelen en grondstoffen komt immers in aanmerking voor hergebruik of recyclage.
Nieuw EU Life-project rond traceerbaarheid
Permanente traceerbaarheid is een absolute must om alle beschikbare afgedankte voertuigen in ons land bij erkende centra te krijgen. Sinds 2020 werken we aan een conceptvoorstel voor een nieuw gesubsidieerd Europees LIFE-project hieromtrent. Momenteel zoeken we naar partners om ons te ondersteunen.
Inspiratiesessie bij OVAM
Om het verplichte bodemattest aan te vragen, lanceerde OVAM de woningpas: een digitaal paspoort dat alle informatie over de woningen in Vlaanderen samenbrengt. Wij kregen van OVAM een uitgebreide demo rond de werking van de woningpas om een gelijkaardige oplossing uit te dokteren voor onze sector.
Principiële overeenkomst traceerbaarheid
Om het engagement rond traceerbaarheid te versterken, stelden we in 2020 een principiële overeenkomst op om een breed draagvlak te creëren bij de hele sector.
Technische totaalverliezen: van onderzoek naar werkgroep
Onderzoek door Febelauto naar het beheer van technische totaalverliezen (TTV) in Nederland, o.a. binnen de verzekeringssector, heeft geleid tot een gesprek met Assuralia. Nadien werd binnen UPEX (Beroepsvereniging van Automobielexperten in België) een werkgroep opgericht om de criteria voor de bepaling van TTV bij te stellen.
Instructies voor de inbeslagname van voertuigen
Op 21 februari 2020 hield Febelauto samen met de colleges van procureurs, parketten, politiediensten, Patrimoniumdiensten en Finshops een ‘Circulation Routière’-vergadering. Met deze bespreking zorgen we ervoor dat procureur-generaals correcte instructies kunnen geven aan de politiediensten bij de inbeslagname van voertuigen.
Ten strijde tegen Diana Car Service
Febelauto heeft een klacht met burgerlijke partijstelling neergelegd tegen Diana Car Service in Saint-Ghislain, voor onder meer oneerlijke concurrentie en valsheid in geschriften. Het bedrijf deed zich voor als een erkend centrum met een nagemaakt certificaat en logo van Febelauto. Het onderzoek is lopende.
4. Depollutie
Elk afgedankt voertuig bevat schadelijke vloeistoffen en onderdelen. Vóór de ontmanteling wordt een wrak daarom altijd gedepollueerd: elke gevaarlijke afvalstof wordt secuur verwijderd en opgeslagen in speciale containers of vaten. Die worden vervolgens opgehaald en gerecycleerd door erkende recyclage-operatoren.
Afscheid van een auto: te gast in een podcast
Theater- en audiomaker Adriaan Van Aken, verbonden aan ‘Het nieuwstedelijk’, moest in 2020 afscheid nemen van zijn wagen. Hij besloot dat te doen met nog één laatste tocht naar Marseille, om er zijn auto te verkopen. Wij contacteerden Adriaan met de oproep om zijn wagen te recycleren, waarop hij ons uitnodigde in zijn podcast voor Radio 1 …
Beluister de aflevering hier.
Bevraging rond airco-installaties
In 2020 bevroegen we alle erkende centra over de apparatuur die ze gebruiken voor het aftappen van aircovloeistoffen. De eerste vaststellingen? Centra met de nieuwste apparatuur werken het efficiëntst. Maar we zien ook dat de werkmethode bepalender is voor de depollutie-efficiëntie dan de leeftijd van de apparatuur.
Erkende centra die geen data aanleverden, krijgen hierover een navraag bij hun audit. Ten slotte gaven we alle erkende centra ook instructies mee om hun depollutie-efficiëntie bij de aftap van aircovloeistoffen te verhogen.
Bekijk hier hoe je Deep Recovery, de nieuwste techniek voor aircorecuperatie, gebruikt:
Lokale verwerking van afvalbanden
Na de vaststelling dat de meeste afvalbanden uit België verwerkt worden in niet-Europese landen, besliste Febelauto een forum op te richten met mobiliteitsfederatie Traxio, collega-beheersorganisme Recytyre en Denuo, de Belgische federatie van de afval- en recyclagesector. Samen zoeken we naar lokale afzetmarkten voor afgedankte banden en verstuurden we intussen een brief naar de 3 gewestelijke kabinetten van leefmilieu.
5. Ontmanteling
Pas na de depollutiefase kan een afgedankt voertuig gedemonteerd worden. De wisselstukken hebben vaak nog heel wat economische waarde. Als beheersorganisme stimuleren we onze erkende centra om die tweedehandsonderdelen zoveel mogelijk terug in de markt te brengen.
Autosalon (1/2): #WeAreMobility
Kort voor het coronavirus het land op slot deed, kon het Autosalon 2020 nog live plaatsvinden in januari. We maakten er deel uit van #WeAreMobility: een innovatieve centraal gelegen stand waar we het grote publiek lieten kennismaken met alternatieve mobiliteitsoplossingen en onze circulaire oplossingen voor batterijen uit elektrische en hybride voertuigen.
Ook kregen we heel wat media, publieke figuren en politici over de vloer. Zo brachten onder meer Prinses Astrid, onze toenmalige Belgische premier Sophie Wilmès en Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters een bezoek aan onze stand.
Catherine Lenaerts, directeur van Febelauto, introduceert premier Sophie Wilmès in de wondere wereld van nieuwe mobiliteit.
Autosalon (2/2): de koppen bij elkaar
Op het Autosalon koppelden we het aangename aan het nuttige. Zo organiseerden we een netwerkevenement voor onze erkende centra om hen te informeren over het gebruik van IDIS: het Internationaal Demontage Informatiesysteem. Het platform biedt momenteel gedetailleerde gegevens over meer dan 2.735 modellen en uitvoeringen van 80 automerken, die in 40 IDIS-landen verkocht worden.
Om gratis online toegang te krijgen tot IDIS hoef je je enkel te registreren op www.idis2.com. Daarna ontvang je per e-mail een toegangssleutel tot de online versie van IDIS.
Eveneens organiseerden we onze tweede ‘digimeeting’ voor erkende centra. Tijdens die meet-up wisselden erkende centra ervaringen met elkaar uit en zetten ze partnerships op poten. Want ook dát is een vorm van circulaire economie: partijen samenbrengen die elkaar niet zouden opzoeken, om zo circulaire initiatieven te versterken.
De focus lag dit jaar op de voordelen van de digitale verkoop van gedemonteerde wisselstukken. Doordat je op die manier meer markten bereikt, resulteert de verkoop in meer hergebruik. Intussen hebben we ook een wetsvoorstel ondersteund voor verlaagde btw op tweedehandsautowisselstukken.
‘Step it up!’
Voor de bezoekers van onze stand was ook het nodige entertainment voorzien. We organiseerden een wedstrijd waarbij je het totaalgewicht aan gerecycleerde wrakken in 2019 moest raden. De winnaar ging naar huis met een elektrische step, die oplaadt via een gerecycleerde elektrische batterij. Ook dát is een primeur: we toonden onze eerste batterij gemaakt uit afgedankte modules van een elektrische wagen.
De andere eye-catcher aan onze stand was een symbolische bokaal, met daarin een stoffige restfractie: hetgeen er namelijk nog overblijft als je een voertuig recycleert volgens de regels van de kunst.
Aan de Febelauto-stand kon je een elektrische step winnen, maar ook onze eerste batterij gemaakt uit modules van een elektrische wagen aanschouwen.
To the rescue van Thomas Moore
Met het wegvallen van hun praktijklessen dreigden de studenten van de bachelor Autotechnologie van de Thomas More hogeschool in Antwerpen een aanzienlijke leerachterstand op te lopen. Gelukkig kwam de opleiding zelf met een ingenieus idee op de proppen: de praktijkbox! En daarvoor kon het rekenen op Febelauto en Op-art.
We verstuurden de studenten een box met vereiste tweedehandsonderdelen om de praktijk in het kader van oldtimertechnieken zelf thuis te kunnen uitvoeren. De box bevatte onder meer een carburator, stroomverdeler en zelfs een cilinderkop. Aan de studenten werd gevraagd om een verslag te maken van de taak, gecombineerd met beeldmateriaal van de proef zoals in een effectief praktijklabo.
Bekijk hier de video:
6. Recyclage
Na de ontmanteling kunnen verschillende grondstoffen gerecycleerd worden. België geeft het goede voorbeeld: in ons land wordt vandaag al gemiddeld 97,3% van een afgedankt voertuig gerecupereerd. De wagen leidt op die manier een tweede leven en daarmee is de cirkel rond.
Hoog bezoek bij erkende centra
Zuhal Demir, Vlaams minister voor Energie, wil onze sector beter leren kennen. We gunden haar een thuismatch en trokken op 20 februari 2020 naar onze erkende centra in Limburg. We bezochten een erkend centrum dat gespecialiseerd is in de demontage van wisselstukken en een met een focus op recyclage.
Bekijk hier de video:
Tutorials voor correcte afsluiting van massabalansen
Om gemakkelijker te kunnen rapporteren over recyclageresultaten zijn we gestart met de opmaak van een tutorial. Die zal erkende centra helpen om hun massabalans correct af te sluiten.
Herziening Europese richtlijnen
Febelauto werkte mee aan de evaluatie. Een herziening van de Europese wetgeving voor batterijen staat in 2021 op het programma.
Speciale autowrakken: uitgebrande wagens
Het aantal uitgebrande of in brand gestoken wagens neemt helaas toe, met alle schadelijke gevolgen voor het milieu van dien. Gelukkig zijn er intussen ook erkende centra, zoals Auto Deknudt, die bekijken hoe ze ook uit deze zwaar beschadigde autowrakken zoveel mogelijk auto-onderdelen kunnen recupereren.